IN MEMORIAM JAN DE KOOMEN
PIONIER VAN DE NEDERLANDSE RUIMTEVAART
Rotterdam, 23 september 1926 – Huizen, 26 augustus 2021
Op donderdag 26 augustus 2021 is Jan de Koomen overleden, hij zou in september dit jaar 95 jaar zijn geworden. Hiermee verliezen we een pionier en groot promotor van de Nederlandse ruimtevaart.
Jan is geboren in Rotterdam, op 23 september 1926. Als ingenieur heeft hij in eerste instantie gewerkt in de vliegtuigbouw, waarbij hij gewerkt heeft aan het ontwerp, de ontwikkeling en het testen van de Fokker Friendship, F27. Vanuit Fokker is hij in een vroeg stadium betrokken geraakt bij de eerste industriële ruimtevaart activiteiten in Nederland. Al in 1964 mocht hij, werkzaam bij de research afdeling ‘Fabricage en Product Onderzoek’, werken aan een offerte voor de ESRO-II, één van de eerste satellieten van ESRO. Dit heeft toen nog niet geleid tot een opdracht, maar leidde er wel toe dat Jan snel thuis raakte in de ontwikkeling en bouw van satellieten. Na de uiteindelijke totstandkoming van een Nederlands ruimtevaartprogramma, in de periode 1965 – 1967, en de selectie van het ANS voorstel, werd Jan de Koomen leider van het projectteam. Later is hij ook de projectleider geweest van het Nederlandse deel van de IRAS. Met zijn bijdrage aan deze projecten, in samenwerking met andere pioniers, is de basis gelegd van de Nederlandse industriële ruimtevaart.
Jan was in de periode 1969 tot 1975 bestuurslid en van 1976 tot 1987 voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Ruimtevaart. Hij was een actief promotor van de (Nederlandse) ruimtevaart. Ook na zijn bestuursjaren is hij een actief lid van de vereniging gebleven, te merken aan zijn veelvuldig bijwonen van evenementen en bijdragen aan artikelen in het blad Ruimtevaart. Vanaf midden jaren 90 was Jan ook betrokken bij het ruimtevaart museum dat in die tijd omgedoopt werd tot Nationaal Ruimtevaart Museum (NRM). Ook hier is Jan jarenlang lid geweest van het bestuur van de Stichting Ruimtevaart Museum (SRM), en hij heeft tot het einde van zijn leven als vrijwilliger bijgedragen aan het museum.
Jan stond bekend om zijn pragmatische aanpak, rustige uitstraling en prettige persoonlijkheid. Tevens kon hij goed lijntekeningen maken, een vaardigheid die hij ook inzette om de visuele aanblik van de diverse IRAS concepten uit te werken. Een bekende schets van hem is de tekening waarbij hij zichzelf tussen de ANS en de IRAS heeft weergegeven (zie figuur).
Erelidmaatschap NVR
In 1991, het jaar waarin Jan de Koomen 65 jaar werd en een jubileumjaar voor de vereniging, heeft de NVR hem erelid gemaakt van de vereniging, vanwege zijn zeer bijzondere verdiensten voor de vereniging en de ruimtevaart in het algemeen. De uitreiking van het erelidmaatschap vond plaats in de Space Expo Noordwijk op 22 januari 1991. Bij de uitreiking heeft Jan zelf nog een prachtige lezing gegeven over de ontwikkeling van de Nederlandse industriële ruimtevaart, tevens gepubliceerd in het blad Ruimtevaart van oktober 1991.
In het komend Ruimtevaart Magazine zullen we verder aandacht geven aan de persoon Jan de Koomen.
